Eind mei werd de evaluatie Passend Onderwijs van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) gepubliceerd. De uitkomsten van het onderzoek waren voor mij geen verrassing, maar op één kwestie had ik wel moeite om de onderzoekers te volgen. Volgens hen is het niet duidelijk voor welke leerlingen Passend Onderwijs precies is en dus ook niet of het geld goed wordt besteed.  Onderzoekers gaven daarom aan dat het misschien verstandig is om weer expliciet over ‘zorgleerlingen’ te spreken om zo de inzet van financiën goed te volgen.

Willen we leerlingen die niet binnen het ‘normaal’ functioneren bestempelen als zorgleerling?

Mathijs was een zorgleerling
Mathijs (gefingeerde naam), 16 jaar, leerling in het voortgezet onderwijs, vertelde mij dat hij een zorgleerling was. Tenminste, op de school waar hij eerst naar toe ging. Sterker nog, omdát hij zorgleerling was, werd hij uiteindelijk overgeplaatst naar een andere school. Die overplaatsing betekende gelukkig zijn redding. Hij kwam op een andere school waar hij direct een klik had met een mentor. De mentor vroeg hoe Mathijs het beste geholpen zou kunnen worden. Mathijs maakte afspraken over frequent mentorcontact, waardoor hij zich steeds beter voelde en het ook goed ging op deze school. Op een gegeven moment vroeg hij de mentor: “Ben ik op deze school ook zorgleerling?” en de mentor antwoorde: “Nee, op deze school niet.”

De samenhang tussen de ‘context’ en de leerling kan voorkomen dat wij ze als zorgleerling gaan zien.

Investeren in de context
Het voorbeeld van Mathijs, maar ook onderzoeken laten zien dat het niet zo simpel is. De context: de manier waarop het onderwijs is georganiseerd, de mogelijkheden binnen het onderwijs en de ruimte en tijd hebben invloed op (het aantal) kinderen dat als zorgleerling wordt gezien. Er is dus altijd samenhang tussen dat wat we ‘de context’ noemen en dat wat we ‘een zorgleerling’ zouden noemen. We kunnen dus niet anders dan deze twee in samenhang te zien. Een investering in de context, bijvoorbeeld door scholen, leraren tijd en ruimte te geven, zou dus kunnen voorkomen dat we leerlingen als zorgleerling gaan zien.

Samenwerken onderwijs en zorg
Precies dit is het uitgangspunt voor de inzet van Foar Fryske Bern in het deelprogramma Onderwijs & Zorg. Het hele idee dat onderwijs en zorg zouden moeten samenwerken kan niet los gezien worden van een analyse van de context. De leerling die we nu als zorgleerling zien, zou geen zorgleerling meer zijn als scholen meer middelen of expertise hebben die nu in de jeugdhulp voor handen zijn. Een mooie les om te reflecteren op de samenwerking tussen onderwijs en zorg. Zo helpt Mathijs ons toch weer even een stukje verder.

Op een rij:

  • De context is van grote invloed op de leerlingen. Onder context verstaan we:
    • de manier waarop het onderwijs is georganiseerd
    • de mogelijkheden binnen het onderwijs
    • de ruimte en tijd die beschikbaar is.
  • Investeringen in de context kunnen stempels zoals die van ‘zorgleerling’ voorkomen.
  • Mogelijk helpt het als scholen over expertise en middelen kunnen beschikken die nu in de jeugdhulp beschikbaar zijn.

Reageren op dit artikel?
Graag! laat hieronder een reactie achter.